1. Virut là gì?
1.1. Định nghĩa
Virus (vi-rút) còn có các tên gọi khách như siêu vi, siêu vi khuẩn hay siêu vi trùng. Chúng là tác nhân truyền nhiễm chỉ nhân lên được khi ở bên trong tế bào sống của một sinh vật khác. Virus có thể xâm nhiễm vào tất cả các dạng sinh vật, từ động vật, thực vật cho tới vi khuẩn.
1.2. Cấu tạo
Các phần tử (hay hạt) virus (được gọi là
virion) được tạo thành từ hai hoặc ba bộ phận
- Phần vật chất di truyền được tạo
nên từ DNA hoặc RNA, là những phân tử dài có mang thông tin di truyền. - Một lớp vỏ protein – được gọi với
tên capsid – có chức năng bảo vệ hệ gen. - Một lớp vỏ bọc bên ngoài làm từ
lipid mà bao bọc bên ngoài lớp vỏ protein khi virus ở ngoài tế bào (chỉ có
trong một số trường hợp)
1.3. Hình dạng
Hình dạng của virus có sự khác nhau, từ dạng
xoắn ốc hay khối hai mươi mặt đều đơn giản cho tới những cấu trúc phức tạp hơn.
Một virus có kích thước trung bình vào khoảng 1/100 kích cỡ trung bình của một
vi khuẩn. Hầu hết virus đều quá nhỏ để quan sát dưới kính hiển vi quang học.
2. Cách virut lây lan
Virus lây lan theo nhiều cách khác nhau như sau:
- Virus thực vật thường được truyền từ cây này sang cây khác qua những
loài côn trùng hút nhựa cây như rệp vừng - Virus động vật lại có thể được
truyền đi nhờ những côn trùng hút máu. Những sinh vật mang mầm bệnh như vậy được
gọi là những vector. - Virus cúm lan truyền thông qua ho
và hắt hơi. - Norovirus và rotavirus, nguyên
nhân chính của bệnh viêm dạ dày ruột siêu vi, lây lan qua đường phân-miệng và
truyền từ người này sang người khác thông qua tiếp xúc, cũng như xâm nhập vào
cơ thể qua thức ăn hay nước uống. - HIV là một trong vài loại virus
lây nhiễm thông qua quan hệ tình dục và tiếp xúc với máu bị nhiễm bệnh.
Mỗi virus chỉ có thể xâm nhiễm vào một số dạng
tế bào vật chủ nhất định, gọi là “biên độ vật chủ” (host range); biên
độ này có thể rất hẹp hoặc rất rộng, tùy vào số lượng những sinh vật khác nhau
mà virus có khả năng lây nhiễm.
Sự xâm nhập của virus trong động vật đã kích
hoạt một phản ứng miễn dịch nhằm loại bỏ virus xâm nhiễm. Những phản ứng miễn dịch
cũng có thể được tạo ra bởi vắc-xin, giúp tạo ra miễn dịch chủ động nhân tạo đối
với một virus xâm nhiễm nhất định. Tuy nhiên, một số virus, bao gồm những loại
gây ra AIDS và viêm gan siêu vi, lại có thể trốn tránh những phản ứng trên và
gây ra sự nhiễm bệnh mãn tính.
Đa phần các chất kháng sinh không có hiệu quả
đối với virus, dù vậy cũng đã có những loại thuốc kháng virus được phát triển.
3. Tại sao phải
phun xịt khử trùng không khí để ngừa các loại virut như Corona?
Con đường lây nhiễm chính của virus gây cúm, hoặc suy hô hấp như corona, ebola, sars là qua các giọt hô hấp bắn ra khi bệnh nhân ho, hắt hơi… Chúng có thể
chứa mầm bệnh, lây sang những người tiếp xúc gần với bệnh nhân.
Virus có thể lây lan qua không khí theo hai
cách: Bên
trong những giọt lớn rơi nhanh xuống mặt đất (màu đỏ) hoặc bên trong những giọt
nhỏ trôi nổi trong không khí (màu xám).
- Trong con đường đầu tiên, được gọi
là truyền giọt, virus chỉ có thể lây lan khoảng 3 feet (1m) đến 6 feet (2m) từ
người bị nhiễm bệnh. - Trong con đường thứ hai, được gọi
là lây truyền qua đường không khí, virus có thể di chuyển từ 30 feet (9m) trở
lên.
Nếu vi-rút không có trong không khí, tại
sao các bác sĩ và y tá cần mặc quần áo bảo hộ đầy đủ, đeo khẩu trang, trong khi
điều trị cho bệnh nhân?
Sau khi chúng tôi đào qua các nghiên cứu và
nói chuyện với các nhà khoa học, câu trả lời dần xuất hiện.
Câu chuyện bắt đầu khá ngây thơ tại Đại học
Harvard vào những năm 1930. William Wells là một kỹ sư danh tiếng tại thời điểm
đó. Ông đã tìm ra một loạt các ý tưởng quan trọng về bệnh truyền nhiễm, giống
như thực tế là tia UV giết chết vi khuẩn.
Một ngày nọ vào năm 1933, Wells phát hiện ra mầm
bệnh (ông đang nghiên cứu vi khuẩn) bị mắc kẹt trong những giọt chất lỏng nhỏ –
có thể là một số chất nhầy khi bạn hắt hơi hoặc nước bọt khi bạn ho. Các mầm bệnh
tồn tại trong chất lỏng và có thể di chuyển trong không khí bên trong những giọt
nước này.
Rõ ràng đây là một cách lây nhiễm. Nhưng Wells
đã không dừng ở đó.
Anh biết rằng những giọt chất lỏng không tồn tại
lâu trong không khí. Có 2 cách dễ
hình dung như sau:
- Những giọt lớn rơi xuống đất vì trọng
lực. (Giống như mưa.) - Những giọt nhỏ bắt đầu bay hơi khi
chúng rơi xuống. Cuối cùng, chúng trở nên nhẹ đến nỗi chúng lơ lửng trong không
trung. (Giống như sương mù.)
“Do đó, có vẻ như việc truyền nhiễm qua
không khí có thể có một trong hai dạng tùy thuộc vào kích thước của giọt bị nhiễm
bệnh”, Wells viết trên Tạp chí Dịch tễ học Hoa Kỳ năm 1934. Ông đặt cho
hai tên tuyến này:
- Tuyến nhỏ giọt: Tác nhân gây bệnh
rơi xuống đất trong những giọt lớn. Tác nhân gây bệnh không làm cho nó ở rất xa
nguồn chất lỏng, nhưng nếu bạn chặn đường rơi, bạn có thể bị nhiễm bệnh. - Tuyến
sương mù: Tác nhân gây bệnh được đưa lên không trung bên trong những
giọt nhỏ. Tác nhân gây bệnh trôi nổi và có thể di chuyển quãng đường dài với
dòng không khí. Nếu bạn hít phải sương mù này, bạn có thể bị nhiễm bệnh.
Trong những năm qua, thuật ngữ đầu tiên không
thực sự gắn bó với truyền thông hay công chúng nói chung. Nhưng cái thứ hai chắc
chắn có. Và những gì chúng tôi đã kết thúc là một thuật ngữ thường được sử dụng
để mô tả cả hai tuyến truyền.
Virut Corona (hay còn có các tên gọi khác N-CoV 2019, Covid19, Sars-cov 2…) về bản chất là vi rút truyền nhiễm qua đường hô hấp.
Virus Corona di chuyển qua con đường nhỏ giọt thường chỉ di chuyển khoảng 3 feet (và không quá 6 feet). Chúng ở trong không khí ít hơn một giây. Vì vậy, để bắt những virus này, bạn phải ở trong vòng 6 feet của một người truyền nhiễm.
Virut Corona lây lan qua con đường nhỏ giọt. Không có nghi ngờ gì về điều đó. Một
giọt chất lỏng bị nhiễm Corona
dính vào mặt bạn, và bằng cách nào đó đi vào
mắt, mũi, miệng của bạn và bạn đã bị nhiễm nó..
Virus Corona còn có thể di chuyển qua tuyến đường thứ hai
– tuyến đường trên không – có thể di chuyển hơn 30 feet và có thể ở trong không
khí trong vài phút, thậm chí hàng giờ, khi độ ẩm và nhiệt độ phù hợp.
Điều đó có nghĩa là bạn thậm chí không phải gặp
người nhiễm virus từ người đó. Một người nhiễm bệnh có thể hắt hơi, bước ra khỏi
phòng và để lại một màn sương truyền nhiễm phía sau.
Một số loại vi-rút, như sởi và thủy đậu, lây
lan theo cách này (đó là lý do tại sao chúng có R0 cao như vậy)
Tuy đây không phải con
đường chính, nhưng nó tồn tại và có thể lây nhiễm rất nhanh. Đó là lý do bạn nên
khử trùng các bề mặt để tránh các giọt rơi, nhưng bạn cũng cần khử trùng không
khí để phòng ngừa màn sương nhiễm khuẩn nCoV.
Có thể bạn quan tâm
Dịch vụ phun khử trùng không khí của TKT Cleaning: https://tktg.vn/dich-vu/dich-vu-khu-trung-van-phong-cong-ty/
Xem thêm Video về các văn phòng khử trùng không khí
Nguồn: công ty vệ sinh TKT Cleaning
